Grote cultuurhistorische waarde
De zandwegen zijn een onlosmakelijk onderdeel van het ontwerp van het Oranjekanaal, ruim 160 jaar geleden. Ze waren niet alleen bestemd voor wagens en karren, maar met name als jaagpad voor de (turf)schepen. Daarvan zijn er in Nederland in hun oorspronkelijke vorm maar weinig van bewaard. De combinatie van kanaal, zandwegen en bomenrijen is uniek in Drenthe en zelfs in Noord-Nederland. Met de aanleg van een betonweg wordt een uniek landschappelijk element in het Drentse landschap voorgoed aangetast. (Lees ook het pleidooi van hoogleraar Landschapsgeschiedenis Theo Spek in de Achtergrondinformatie)

Natuurwaarden
Zandwegen zijn van groot belang voor de biodiversiteit. Ze vormen een leefgebied voor een groot aantal vogels, vlinders en insecten. Reptielen gebruiken de zandwegen om op te warmen. Boerenzwaluwen en huiszwaluwen vinden op de zandwegen langs de zuidzijde van het Oranjekanaal leem voor hun nesten. Ecoloog Rick Karstenberg benadrukt in het Dagblad van het Noorden van 14 juni 2025 de ecologische waarden van de Drentse zandwegen. In Brabant is uitgebreid onderzoek gedaan naar de grote waarde van zandwegen voor flora en fauna.

Recreatieve waarde
Zandwegen vormen deel van de aantrekkingskracht van Drenthe. Alle zandwegen langs het Oranjekanaal zijn onderdeel van het Wandelnetwerk en worden veel door wandelaars (toeristen en inwoners) gebruikt. Marketing Drenthe stelt dat veel wandeltoeristen speciaal voor de onverharde zandwegen naar Drenthe komen (Dagblad van het Noorden van 14 juni 2025).

Vissers werpen graag hun hengel uit bij de zandwegen langs het kanaal en studenten uit het hele land krijgen er praktijkles vanuit De Veldhoeve in Orvelte.

De zandwegen langs het Oranjekanaal, waar de schilders Dozy en Roessingh rond 1900 hun inspiratie opdeden, bieden juist kansen voor het trekken van toeristen. Deze zandwegen vormen een uniek landschappelijk element dat bij uitstek aansluit bij de authenticiteit van Monumentendorp Orvelte.

Nog meer argumenten tegen het huidige plan van het betonfietspad
Het is de bedoeling om een betonweg van drie meter breed aan te leggen met aan weerszijden nog 40 cm grasbetonsteen. Bij deze breedte kan ook gemotoriseerd verkeer eroverheen. Dit verstoort de rust aan de nu nog stille kant van het Oranjekanaal en levert onveilige situaties op voor wandelaars, fietsers, ruiters en vissers.

De aanleg van een betonnen fietspad aan de zuidzijde van het Oranjekanaal tussen Zuidveld en Smalhoorn is onnodig. Er zijn voldoende verbindingsroutes en recreatieve fietsroutes aanwezig. Van een ontbrekende schakel in het fietsnetwerk is tussen Zuidveld en Smalhoorn (Orvelte) daarom geen sprake.

De gemeente verklaart dat het plan voor het betonfietspad langs het Oranjekanaal is opgenomen in het Fietsplan 2035, maar dat klopt niet. In het Fietsplan staat geen fietsroute langs het Oranjekanaal vermeld. Ook op de bijbehorende kaart van het Wensbeeld Fietsnetwerk staat geen fietsroute langs het Oranjekanaal ingetekend. Bekijk zelf het Fietsplan 2035 en de kaart in de Achtergrondinformatie op deze website (even naar beneden scrollen op die pagina). 

Veilige fietsroute voor inwoners noordzijde Oranjekanaal
Er is wel behoefte aan fietsstroken aan de noordzijde van het kanaal voor schoolgaande kinderen aan de noordzijde tussen Zuidveld en de gemeentegrens bij Coehoorn. Ze moeten de bruggen bij Zuidveld, Orvelte of Wezup veilig kunnen bereiken om aan de overkant van het kanaal hun route te vervolgen, bijvoorbeeld naar de school in Westerbork.